Ala-al-din Abu Al-Hassan Ali ibn Abi-Hazm al-Qarshi
al-Dimashqi juga dikenali sebagai Ibn al-Nafis , ataupun Ibn
Al-Nafis al-Dimashqi, merupakan salah seorang pakar sains Islam yang hidup
antara tahun 1213 - 1288 M. Dia merupakan
orang pertama yang menggambarkan peredaran darah dalam tubuh manusia (pada
1242) dengan tepat. Lukisan kontemporari proses ini masih lagi wujud. Dia merupakan
orang pertama yang diketahui telah mendokumentasikan aliran paru-paru.
Namun karyanya tidak ditemui sehinggalah pada 1924 di Berlin.
Beliau dilahirkan pada tahun 1213 M di Damsyik,
dan menghadiri hospital-univerisiti (Bimaristan Al-Noori)
di Damsyik. Selain daripada perubatan,
Ibn al-Nafis memperlajari ilmu jurispruden, kesusasteraan dan teologi.
Beliau menjadi pakar fiqah mazhab Shafii dan
seorang ahli perubatan.
Al-Nafis berpindah ke Mesir dalam tahun
1236 dan bertugas di Hospital Al-Nassri, dan kemudiannya di Hospital
Al-Mansouri di mana beliau menjadi ketua pakar perubatan dan doktor peribadi Sultan. Beliau
meninggal dunia pada tahun 1288 dan mewaqafkan rumah, perpustakaan dan
kliniknya kepada hospital Mansuriyya.
Kitab terbesar Ibn al-Nafis ialah yang berjudul Al-Shamil
fi al-Tibb, yang dirancangkan sebagai satu ensiklopedia yang memuatkan 300
jilid tetapi tidak dapat diselesaikan oleh sebab kematian beliau. Manuskrip
terdapat di Damsyik.
Bukunya tentang oftalmologi merupakan
sumbangan kerja asal. Bukunya yang paling termasyhur ialah Ringkasan
Undang-undang(Mujaz al-Qanun). Sebuah buku yang masyhur, yang memerikan
sumbangan aslinya ialah buku berkaitan kesan pemakanan terhadap kesihatan,
berjudul Kitab al-Mukhtar fi al-Aghdhiya.
Karyanya Al-Risalah al-Kamiliyyah fil Siera al-Nabawiyyah,
yang diterjemahkan di Barat di bawah judul Theologus Autodidactus,
dianggap sebagai karya yang pertama yang menjadi novel teologi dan
juga novel yang pertama berbentuk cereka sains.
Pada tahun 1924, seorang ahli perubatan Mesir, Muhyo Al-Deen
Altawi, seorang pengkaji sejarah perubatan Arab di Universiti Albert Ludwig,
menemui sebuah manuskrip berjudul "Ulasan berkaitan Anatomi
dalam Qanun Ibnu Sina" di dalam Perputakaan
Negeri Prussia di Berlin. Skrip ini merangkumi kajian terperinci tentang anatomi, patologi dan fisiologi,
dan skrip ini merupakan pemerian terawal tentang sistem peredaran darah paru-paru (pulmonari).
Sebelum kemunculan al-Nafis, teori berkaitan sistem
peredaran darah ialah teori Galen yang dirumuskan pada abad kedua Masihi. Galen telah
mengutarakan teori bahawa darah yang sampai ke bahagian kanan jantung mengalir
melalui liang-liang halus yang tidak dapat dilihat yang terdapat pada septum jantung, ke bahagian kiri jantung,
di mana ia bercampur dengan udara untuk mencipta semangat yang kemudiannya
disalurkan ke seluruh tubuh. Mengikut Galen, sistem vena berbeza daripada
sistem arteri, melainkan apabila mereka bertemu melalui liang halus.
Berlandaskan pengetahuan anatominya, al-Nafis menyatakan:
"darah dari ruang kanan mesti sampai di ruang kiri
tetapi tidak ada laluan langsung di antara kedua-duanya. Septum tebal di
antara ruang-ruang tersebut tidak ditembusi dan tidak ada liang yang boleh
dilihat seperti difikirkan beberpa pihak atau liang yang tidak boleh dilihat
seperti difikirkan Galen. Darah dari ruang kanan mesti mengalir melalui vena
arteriosa (arteri pulmonari) kepada paru-paru, merata ke
dalam isinya, bercampur dengan udara, bergerak melalui arteria venosa (vena pulmonari) untuk
sampai di ruang kiri jantung dan di sana mencipta semangat..."
|
Al-Nafis memerikan anatomi paru-paru seperti berikut:
"paru-paru terdiri daripada bahagian-bahagiannya,
satu daripadanya ialah bronkus; kedua cabang-cabang arteria venosa; dan ketiga
cabang-cabang vena arteriosa, kesemuanya dihubungi oleh daging longgar
berliang."
|
Beliau menambah:
"paru-paru memerlukan vena arteriosa untuk
menyalurkan kepadanya darah yang telah dinipis dan dipanaskan di dalam
jantung, supaya apa yang menyerap melalui liang cabang-cabang pembuluh ini ke
dalam alveoli paru-paru dapat bercampur
dengan udara di situ. Gabungan ini bercampur di dalam ruang kiri jantung dan
menjadi semangat. Campuran ini disalurkan ke ruang kiri oleh arteria
venosa."
|
Betapa umat Islam didedahkan dengan kehebatan tokoh-tokoh
dari kaum kufar tanpa mereka sedar
kebanyakan ilmu-ilmu sains moden sekarang datangnya dari kajian ilmuan-ilmuan
islam tersohor. Nama mereka kian kita lupakan, malah ada yang langsung tidak
kenal pada mereka ini. Wallahu’alam..
Sumber:wiki.
No comments:
Post a Comment